Mijn kind is zo onhandig! Wat nu?

Onhandigheid

Leren zwemmen en fietsen, meedoen met de gymles, hinkelen, een bal gooien en vangen, jezelf aan- en uitkleden, eten met bestek, veters strikken, knippen en met een pen schrijven. Dit zijn voorbeelden van vaardigheden die kinderen automatisch lijken te leren. Voor sommige kinderen is dit niet het geval. Kinderen met dyspraxie hebben hier meer moeite mee en worden vaak bestempeld als ‘onhandig’.

Wat is dyspraxie?

Dyspraxie wordt ook wel DCD (Developmental Coordination Disorder) genoemd. Het treft delen van de hersenen die een beweging of activiteit aanleren of onthouden. Bij dyspraxie wordt de informatie moeilijk of niet goed verwerkt waardoor het geleerde niet goed wordt opgeslagen. Taken worden moeilijker geautomatiseerd waardoor het aan kan voelen alsof een motorische taak opnieuw moeten worden aangeleerd, al is deze al vaak gedaan.
5-10% van de kinderen blijkt dyspraxie te hebben, wat vergelijkbaar is met het voorkomen van ADHD. Helaas is dyspraxie veel minder bekend waardoor veel kinderen niet geholpen worden met de klachten die zij ervaren. Kinderen met dyspraxie hebben dus moeite met het aanleren en plannen van motorische vaardigheden. Zij weten niet in welke stappen en in welke volgorde het moet worden uitgevoerd. Voorbeelden van vaardigheden kunnen zijn: lopen, rennen, hinkelen, huppelen, een bal gooien of vangen, fietsen en/of zwemmen. Ook dagelijkse handelingen, zoals met bestek eten, veters strikken of kleding aantrekken, kunnen lastig zijn voor kinderen met dyspraxie.

Wat zijn de oorzaken van dyspraxie?

De precieze oorzaak van dyspraxie is nog niet bekend, maar de stoornis wordt in verband gebracht met te vroeggeboren kinderen of kinderen met een laag geboortegewicht. Wel lijkt het er op dat erfelijke factoren een rol spelen.
Wat zijn de symptomen van dyspraxie?

Houterig bewegen
Onhandigheid
Veelvuldig vallen
Niet meekomen met de gymles
Aandachtsproblemen
Moeite met een bal gooien en vangen
Moeite met zelfstandig eten zonder te knoeien
Moeite met zelfstandig aankleden
Moeite met leren fietsen of zwemmen
Moeite met schrijven of een onleesbaar handschrift
Slecht korte termijn geheugen

De mogelijke gevolgen van dyspraxie

Dyspraxie kan leiden tot verschillende problemen in dagelijkse en schoolse activiteiten van een kind.
Mogelijke gevolgen kunnen zijn:

Ontwikkelen van een negatief zelfbeeld
Afzondering van klasgenoten
Angst en onzekerheid
Ervaren van stress en druk tijdens gymles bijvoorbeeld
Niet willen deelnemen aan een sport

Behandeling dyspraxie

Dyspraxie zal nooit helemaal verholpen kunnen worden maar wel kan uw kind ermee leren omgaan. Er is niet één duidelijke behandeling voor alle kinderen omdat de klachten per kind verschillen.
Als er naast motorische problemen ook gedragsproblemen zijn, dan kan een combinatie van een kinderfysiotherapeut, orthopedagoog en maatschappelijk werker een uitkomst bieden voor ouders en het kind. Kinderfysiotherapeuten kunnen hulp bieden bij de motorische problemen.

Dyspraxie van uw kind laten behandelen? Maak hier uw afspraak. Afspraak maken

Dyspraxie en kinderfysiotherapie

De kinderfysiotherapeut zal starten met het stellen van vragen over de zwangerschap, de bevalling en de motorische ontwikkeling van uw kind tot dan toe. Dit geeft een beeld over de situatie en geeft informatie over mogelijke oorzaken of onderliggende aandoeningen.
Daarnaast zal een onderzoek gedaan worden waarbij de kracht en de stabiliteit getest wordt maar waar ook vaardigheden worden geobserveerd. Een ontwikkelingstest wordt gedaan om te bepalen waar het kind staat ten opzichte van leeftijdsgenoten.
Aan de hand van het onderzoek wordt een persoonlijk plan opgesteld met duidelijke doelen.
Om deze doelen te bereiken en de vaardigheden aan te leren wordt volgens een specifiek stappenplan gewerkt. Dit helpt uw kind structuur te houden en de vaardigheid te kunnen leren. Taakgerichte therapie laat het beste effect zien bij het behandelen van kinderen met dyspraxie. Dit houdt in dat de kinderfysiotherapeut werkt met doelen en dat gewerkt wordt aan de taken die jullie willen verbeteren. Bij kinderen met dyspraxie is het belangrijk dat zij positieve ervaring krijgen van hetgeen zij doen. Om deze reden zal een vaardigheid in kleine stukjes worden geknipt en in delen worden uitgevoerd. Veel herhalen is erg belangrijk.

Ik wil leren fietsen, hoe doe ik dat?

Geef korte en duidelijke instructies zoals:

Ga aan de linkerkant van de fiets staan
Pak het stuur met beide handen vast
Beweeg jouw rechtervoet over het midden van de fiets
Zet de rechtervoet op de rechter trapper
Ga op het zadel zitten, etc.

Zoals u kunt merken bestaat het aanleren van een vaardigheid uit heel veel stappen, dit zijn stappen die wij normaalgesproken “automatisch” doen. Juist het automatiseren van de stappen is voor kinderen met dyspraxie erg lastig. Belangrijk is dat deze stappen elke keer opnieuw worden herhaald.

Naast het aanleren van nieuwe vaardigheden kan de kinderfysiotherapeut helpen om uw kind bewegingservaring te laten opdoen. Dit gebeurt in een veilige setting, zonder prestatiedruk. Wij laten uw kind zoveel mogelijk zelf nadenken en mogelijke oplossingen verzinnen en geven hierbij feedback. Op deze manier ontstaat er een leersituatie vanuit uw kind zelf. Ook worden er zogenaamde “als dan” situaties aangeleerd. Bijvoorbeeld wanneer uw kind als doel heeft om beter te leren voetballen, dan kan er aangeleerd worden: “als ik mij op de grond laat vallen, dan wordt de bal afgepakt”.

Wat kost kinderfysiotherapie?

Voor kinderfysiotherapie worden geen extra kosten in rekening gebracht en u hoeft geen eigen risico te betalen. Kinderen onder de 18 jaar hebben altijd recht op 18 behandelingen vanuit de basisverzekering. Daarna kan eventueel nog aanspraak worden gemaakt op de aanvullende verzekering. Voor kinderfysiotherapie is geen verwijzing nodig.